ZAŠTITA PRIRODE SRBIJE

Zaštita prirode u Srbiji



.



Priroda Srbije odlikuje se visokom raznovrsnošću biljnog i životinjskog sveta, i predstavlja značajan deo bogatstva i raznovrsnosti evropske prirodne baštine. Njeni najreprezentativniji, najočuvaniji delovi predviđeni su, odnosno stavljeni su pod zakonsku zaštitu kao zaštićena prirodna dobra.

Začeci zakonske zaštite prirode u Srbiji sežu daleko u prošlost, a prvi propisi kojima se štiti priroda i čuvaju prirodni resursi datiraju još iz XIV veka. Prvo područje koje je stavljeno pod zaštitu na teritoriji današnje Srbije bila je Obedska bara, stavljena pod zaštitu još 1874. godine. Prva zaštićena prirodna dobra u Srbiji proglašena su 1948. godine. Bili su to šumski rezervati Oštrozub, Mustafa i Felješana u okolini Majdanpeka. Nacionalni park Fruška gora, proglašen 1960. godine, prvi je nacionalni park u Srbiji.



Na osnovu primenjenih mera institucionalne zaštite prirode tokom više od šest decenija, površina zaštićenih područja u Srbiji trenutno iznosi 522.789 ha, odnosno 5,92 odsto teritorije Srbije. Prostornim planom Republike Srbije („Službeni glasnik RS”, broj 88/10), predviđeno je da do 2015. godine bude zaštićeno oko 10% površine Srbije, a da do 2021. godine oko 12% teritorije Srbije bude pod nekim vidom zaštite.



Pod zaštitom se nalazi 461 prirodno dobro:
5 nacionalnih parkova
16 parkova prirode
16 predela izuzetnih odlika
68 rezervata prirode
1 zaštićeno stanište
42 područja od kulturnog i istorijskog značaja
313 spomenika prirode.

Osim zaštićenih prirodnih dobara, pod zaštitom države je 1760 strogo zaštićenih i 868 zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva. One su zaštićene u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode („Službeni glasnik Republike Srbije“, br. 36/2009, 88/2010), a na osnovu Pravilnika o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva („Službeni glasnik RS ”, broj 5/10 i 47/11) koji sadrži liste strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta, kao i mere zaštite.

Pod određenim vidom zaštite nalaze se i vrste koje mogu biti ugrožene prekomernom i nekontrolisanom eksploatacijom iz prirode. S ciljem da im se smanji stepen ugroženosti ili da se spreči mogućnost da postanu ugrožene u budućnosti, sakupljanje iz prirodnih staništa, korišćenje i promet 90 vrsta biljaka, životinja i gljiva regulisano je na osnovu Uredbe o stavljanju pod kontrolu korišćenja i prometa divlje flore i faune („Službeni glasnik RS“ br.31/05,45/05, 22/07, 38/08, 9/10 i 69/11).

Na osnovu primene međunarodnih konvencija i programa, u Srbiji su do sada izdvojena područja: deset ramsarskih područja (koja su na osnovu Ramsarske konvencije, tj „Konvencije o zaštiti močvarnih područja od međunarodnog značaja, naročito kao staništa ptica močvarica“ proglašena za međunarodno značajna vlažna područja); 61 područje od međunarodnog značaja za biljke (Important Plant Areas - IPA), 42 značajna područja za ptice (u okviru programa Important Bird Area - IBA ), 40 odabranih područja za dnevne leptire (Prime Butterfly Areas - PBA), kao i 61 „Emerald“ područje (nominovana za „Emerald“ evropsku ekološku mrežu koju čine područja od posebnog interesa za očuvanje evropske divlje flore i faune i njihovih prirodnih staništa, na osnovu Bernske konvencije). Ova područja deo su ekološke mreže Srbije koja sadrži 101 prirodno dobro (Uredba o ekološkoj mreži, "Službeni glasnik RS", br. 102/2010).

petak, 05. apr 2013, 14:42 -> 19:47
Ljudi odgovorni za pomor ptica

Tela uginulih ptica mogla su se ovih dana videti širom Timočke krajne. Utvrđeno da ptice nisu bile bolesne, već da su odstreljene.

Na području Timočke krajine u opštinama Zaječar i Knjaževac, posebno u selima u pograničnoj oblasti, u poslednjih nekoliko dana primećeno je uginuće većeg broja ptica. Referentne ustanove potvrdile su da ptice nisu uginule od bolesti, već da su ustreljene vatrenim oružjem.


U uzorcima ptičjih tkiva analiziranih u Veterinarskim institutima u Kraljevu i Zaječaru nije otkriveno prisustvo virusa i bakterija, a rane na njihovim telima ukazuju na to da su ustreljene vatrenim oružjem.

Doktor veterinarskih nauka Milanko Sekler kaže da su dobili četiri grupe ptica, ukupno oko 40 ptica od kolega iz Zaječara.

Prema njegovim rečima, utvrđeno je da su ptice odstreljene, pošto je na njih pucano sitnim kalibrom, koji nisu imali dovoljnu snagu da naprave prostrelne rane, ali su napravili rane koje su izazvale smrt.

"Kada ljudi gađaju ptice u jatu, onda se koristi sitna sačma, jako sitna sačma da bi se pogodilo što više ptica, da bi efekat rasišanja bio veliki. Kada gađate sitne životinje i kada vam nije bitna nikakva preciznost nego da oborite što više ptica, onda se gađa sitnom sačmom i na blizinu", objasnio je Sekler.

On je naglasio da su sve ptice praktično bile ranjene i apelovao na nadležne organe da utvrde ko je to mogao da uradi i zašto je uradio.

Predstavnici lovačkih udruženja u opštini Knjaževac kažu da slučajeva masovnih ubistva ptica nije bilo u tom kraju i ne veruju da su ptice masovno odstreljene.

Predstavnik lovačkog udruženja Knjaževac kaže da ne veruje da ovakvo masovno uginuće može da bude rezultat krivolova.

Kako RTS nezvanično saznaje, ptice, a posebno vrsta drozd, često su na meti krivolovaca i švercera i da su zabeleženi slučajevi njihovog ubijanja u susednoj Rumuniji i ilegalnog prebacivanja preko Srbije u neke od zemalja zapadne Evrope gde su se prodavali kao lovački trofeji.